Operat szacunkowy to dokument o ograniczonej ważności, która zależy od zmieniających się warunków rynkowych. W artykule wyjaśniamy, jak długo operat pozostaje aktualny, jakie czynniki mogą wpłynąć na konieczność jego aktualizacji oraz w jakich sytuacjach należy sporządzić nową wycenę.
Operat szacunkowy nieruchomości najczęściej przygotowywany jest w związku z ubieganiem się o kredyt hipoteczny - określenie wartości nieruchomości, która ma stanowić zabezpieczenie zobowiązania, stanowi podstawę do wyliczenia zdolności kredytowej przyszłego kredytobiorcy.
Kto przygotowuje operat, w jakich przypadkach może okazać się niezbędny i przez jaki czas można wykorzystać dokument? Na te pytania odpowiadamy w poniższym artykule.
Operat szacunkowy może zostać wykorzystany wyłącznie w celu, w jaki został przygotowany, przez określony w przepisach czas. Po jego upływie możliwe jest potwierdzenie jego aktualności (ale nie aktualizacja - ta jest niemożliwa), ale wyłącznie w przypadku braku zaistnienia czynników, które mogłyby wpłynąć na wartość szacowanej nieruchomości.
Rozporządzenie Ministra Rozwoju i Technologii z dnia 5 września 2023 r. określa rodzaje metod, podejść i technik wyceny nieruchomości, sposoby określania wartości nakładów i szkód na nieruchomości oraz sposób sporządzania, formę i treść operatu szacunkowego. Rozporządzenie wskazuje też sposoby określania wartości nieruchomości w zależności od celu prowadzenia wyceny oraz rodzaju szacowanej nieruchomości.
Zgodnie z przepisami poprawnie sporządzony operat szacunkowy powinien zawierać:
Wartość nieruchomości powinna zostać określona w pełnych złotych.
Zgodnie z art. 156 Ustawy o gospodarce nieruchomościami z dn. 21 sierpnia 1997 r. operat szacunkowy może być wykorzystywany w celu, dla jakiego został sporządzony przez 12 miesięcy od daty jego przygotowania przez rzeczoznawcę majątkowego. Jego aktualność po upływie roku może zostać potwierdzona wyłącznie przez tego samego rzeczoznawcę i jedynie w przypadku, gdy wartość nieruchomości nie uległa zmianie. Wymaga to dołączenia do operatu stosownej klauzuli oraz analizy potwierdzającej, że od daty jego sporządzenia nie wystąpiły zmiany uwarunkowań, mających wpływ na wartość nieruchomości. Od tego momentu dokument może być wykorzystywany przez kolejne 12 miesięcy.
Operat szacunkowy nieruchomości przygotowywany jest przez posiadającego wymagane przepisami uprawnienia rzeczoznawcę majątkowego. Operat ma wartość dokumentu urzędowego i jako taki może być wykorzystywany wtedy, gdy niezbędne jest formalne potwierdzenie wartości nieruchomości, na przykład, jak zostało wspomniane wyżej, w trakcie procesu kredytowego. W tym przypadku powszechną praktyką jest zlecanie przez bank, w którym składany jest wniosek kredytowy, sporządzenia operatu rzeczoznawcy współpracującym z bankiem.
Wartym rozważenia rozwiązaniem jest jednak zamówienie operatu szacunkowego niezależnie od banku, dzięki czemu możemy zyskać sporo czasu (ponieważ zazwyczaj taka wycena przeprowadzana jest szybciej), a często też ponieść mniejsze koszty z tego tytułu. Dlatego dobrze jest potwierdzić w wybranym banku, czy dopuszcza on taką możliwość, i jeżeli tak - skorzystać z niej, pamiętając przy tym, aby sporządzenia operatu zlecić rzetelnemu rzeczoznawcy majątkowemu.
Zobacz podobne: